تاریخچه کهن کشاورزی در شهرستان مرند
شهرستان مرند به واسطه شرایط آب و هوایی مساعد و خاک حاصلخیز، از دیرباز یکی از قطبهای کشاورزی در آذربایجان بوده است. کشت زردآلو و تولید قیسی در این منطقه، سابقهای طولانی و ریشه دار دارد. شواهد تاریخی نشان میدهد که مردم این منطقه از قرنها پیش به کاشت زردآلو و فرآوری آن به صورت قیسی میپرداختند. قیسی مرند به دلیل کیفیت بالا و طعم بینظیرش، همواره مورد توجه بوده و به عنوان یکی از محصولات شاخص این منطقه به عنوان هدیه و سوغات به سایر مناطق ارسال می شد و جایگاه ویژهای در سفرههای ایرانیان داشته است. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، روشهای کشاورزی در مرند نیز متحول شده و کشاورزان با بهرهگیری از دانش و تجربیات جدید، به افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات خود پرداختهاند.
کشاورزی سنتی و مدرن در کنار هم
کشت زردآلو در منطقه مرند، همچنان به صورت سنتی و با استفاده از روشهای قدیمی انجام میشود. کشاورزان با بهرهگیری از دانش و تجربیات گذشتگان، به کاشت، داشت و برداشت این محصول میپردازند. با این حال، در سالهای اخیر، تلاشهایی برای مدرنسازی کشاورزی و استفاده از روشهای نوین صورت گرفته است. استفاده از ارقام جدید زردآلو، آبیاری قطرهای، کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی، از جمله این تغییرات هستند.
معرفی ارقام مختلف زردآلو در منطقه مرند
در منطقه مرند، ارقام مختلفی از زردآلو کشت میشود که هر یک ویژگیهای خاص خود را دارند. برخی از مهمترین ارقام زردآلو در این منطقه عبارتند از:
- زردآلوی محلی مرند: این رقم، بومی منطقه مرند بوده و به دلیل طعم شیرین و عطر دلپذیرش، از محبوبیت بالایی برخوردار است.
- زردآلوی شبرنگ: این رقم، میوهای درشت با رنگ زرد روشن دارد و برای تولید قیسی خشک بسیار مناسب است.
- زردآلوی آنو: این رقم، میوهای با اندازه متوسط و رنگ نارنجی است و برای مصرف تازه و فرآوری مناسب است.
- زردآلوی لوک: این رقم، میوهای با اندازه کوچک و رنگ زرد مایل به نارنجی است و برای تولید مربا و کمپوت مناسب است.
هر یک از این ارقام، نیازهای آبیاری، کوددهی و شرایط آب و هوایی متفاوتی دارند. کشاورزان با توجه به شرایط اقلیمی و بازار هدف، اقدام به کشت ارقام مختلف زردآلو میکنند.
نقش قیسی مرند در صنایع غذایی
قیسی مرند، علاوه بر مصرف مستقیم، در صنایع غذایی نیز کاربردهای فراوانی دارد. از جمله این کاربردها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید مربا و کمپوت: قیسی، یکی از مواد اولیه اصلی در تولید مربا و کمپوت است. مربا و کمپوت قیسی، علاوه بر طعم دلپذیر، دارای خواص تغذیهای فراوانی نیز هستند.
- تولید شیرینی و کیک: قیسی خشک شده، به عنوان یک افزودنی خوش طعم و مغذی در تولید شیرینی و کیک استفاده میشود.
- تولید اسانس و عصاره: از هسته زردآلو، میتوان اسانس و عصاره تهیه کرد که در صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.
فرآوری قیسی: از باغ تا بازار
پس از برداشت زردآلو، فرآیند تولید قیسی آغاز میشود. در روش سنتی، زردآلوها پس از شستشو، در آفتاب خشک میشوند. این روش، باعث میشود که قیسی طعم و رنگ طبیعی خود را حفظ کند. در روشهای مدرنتر، از خشککنهای صنعتی استفاده میشود که سرعت تولید را افزایش داده و کیفیت محصول را بهبود میبخشد.
کارخانه ها و واحدهای فرآوری
در شهرستان مرند، چندین کارخانه و واحد فرآوری قیسی فعالیت میکنند. این واحدها، با استفاده از تجهیزات مدرن، به بستهبندی و عرضه قیسی به بازارهای داخلی و خارجی میپردازند. برخی از این واحدها، علاوه بر قیسی خشک، محصولات دیگری مانند لواشک، مربا و کنسرو زردآلو نیز تولید میکنند.
روشهای بستهبندی و نگهداری قیسی
بستهبندی مناسب، نقش مهمی در حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری قیسی دارد. روشهای مختلفی برای بستهبندی قیسی وجود دارد که عبارتند از:
- بستهبندی سنتی: در این روش، قیسیهای خشک شده را در کیسههای نخی یا کنفی بستهبندی میکنند. این روش، باعث میشود که قیسی به صورت طبیعی تنفس کرده و کیفیت خود را حفظ کند.
- بستهبندی صنعتی: در این روش، قیسیهای خشک شده را در بستهبندیهای پلاستیکی یا شیشهای با وزنهای مختلف بستهبندی میکنند. این نوع بستهبندی، امکان نگهداری طولانیمدت قیسی را فراهم میکند.
- بستهبندی وکیوم: در این روش، هوای داخل بستهبندی تخلیه شده و قیسی در خلا نگهداری میشود. این روش، از رشد میکروبها و اکسید شدن قیسی جلوگیری میکند.
برای نگهداری طولانیمدت قیسی، بهتر است آن را در محیطی خشک، خنک و تاریک نگهداری کرد. همچنین، استفاده از بستهبندیهای ضد رطوبت، میتواند به افزایش ماندگاری قیسی کمک کند.
تجارت قیسی مرند
قیسی مرند، یکی از مهمترین محصولات صادراتی شهرستان مرند است. این محصول به کشورهای مختلفی از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس، کشورهای اروپایی و آسیای شرقی صادر میشود. تجارت قیسی، نقش مهمی در اقتصاد منطقه داشته و باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای کشاورزان و کارگران این حوزه شده است.
اهمیت قیسی مرند در اقتصاد روستاها و شهرها
کشت و تولید قیسی، علاوه بر تأثیر بر اقتصاد شهرستان مرند، بر اقتصاد روستاها و شهرهای اطراف نیز تأثیرگذار است. بسیاری از مردم این مناطق، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در زنجیره تولید و عرضه قیسی فعالیت میکنند.
تأثیر تغییرات آب و هوایی بر تولید قیسی
تغییرات آب و هوایی، تأثیر قابل توجهی بر تولید قیسی در منطقه مرند داشته است. افزایش دمای هوا، کاهش بارندگی، وقوع خشکسالی و تغییر الگوهای بارندگی، از جمله این تغییرات هستند. این تغییرات، باعث کاهش محصول، کاهش کیفیت میوه و افزایش آفات و بیماریها شده است. برای مقابله با این چالشها، کشاورزان باید به سمت استفاده از روشهای آبیاری نوین، کشت ارقام مقاوم به خشکی و بیماریها و مدیریت صحیح آفات و بیماریها حرکت کنند.
قیمت قیسی مرند
قیمت قیسی مرند، تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله کیفیت محصول، میزان عرضه و تقاضا، نوسانات بازار و هزینههای تولید تغییر میکند. در سالهای اخیر، به دلیل افزایش هزینههای تولید و کاهش سطح زیر کشت، قیمت قیسی مرند با نوساناتی همراه بوده است.
بطور کلی قیسی مرند، به عنوان یک محصول استراتژیک، نقش مهمی در اقتصاد و فرهنگ منطقه آذربایجان دارد. این محصول با کیفیت بالا و طعم بی نظیرش، نه تنها در داخل کشور بلکه در بازارهای جهانی نیز طرفداران بسیاری دارد. حفظ و توسعه کشت و تولید قیسی، نیازمند حمایت از کشاورزان، سرمایهگذاری در بخش کشاورزی و ایجاد زیر ساختهای مناسب است.
دیدگاه خود را بنویسید